Over/Under hatları, maçtaki toplam skorun olasılık dağılımını fiyatlar. Kitap önce beklenen toplamı bulur. Sonra dağılımın kuyruklarını kalibre eder. Böylece 2.0, 2.25, 2.5 gibi eşiklere fiyat verir. Bu pazar sade görünür; ancak derin ayrıntılar taşır. Çünkü toplam skor, oyun ritmine çok duyarlıdır. Tempo değişince dağılım hızla kayar. Bu yüzden O/U, hızlı ama dikkatli okuma ister. Ben bu pazarı ilk inceleme penceresi yaparım. Önce toplamı okurum, sonra yan pazarlara geçerim.

Ayrıca O/U, veriyle konuşmayı öğretir. Şut kalitesi ve tempo birleşince güçlü sinyal doğar. Fakat tek veri yetmez; bağlam gerekir. Kadro, hava ve hakem çizgiyi iter. Üstelik lig yapısı da etkiler. Bazı liglerde düşük skor normaldir. Bazılarında tempo yüksektir. Bu nedenle model ve saha hissi birlikte yürümelidir. Ben tam da burada küçük bir kontrol listesi kullanırım. Böylece duygu yerine kanıt konuşur ve hata küçülür.

Hatlar nasıl üretilir: model, piyasa ve marj üçlüsü

Piyasa hatları tek kaynaktan doğmaz. Önce istatistiksel bir temel çalışır. Kitap, beklenen gol toplamını ve varyansı hesaplar. Ardından geçmiş dağılımla kıyas yapar. Sonra açılış hattını belirler ve marj ekler. Piyasa açıldığında para konuşur. Büyük oyuncular ilk fiyatı test eder. Fiyat hatalıysa hızlı akış çizgiyi düzeltir. Açılış ve kapanış bu yüzden farklı görünür. Ben açılış-kapanış farkını not ederim. Fark genişse bilgi akışı güçlüdür.

Marj da ayrı bir gerçektir. Aynı olasılık farklı fiyat doğurur. Kitap toplam olasılığı %100’ün üstüne taşır. Bu fark sürtünme üretir. Bu nedenle “değer” ararken önce marjı temizlemek gerekir. Ben kendi olasılığımı piyasa olasılığıyla kıyaslamadan hareket etmem. Çünkü ham oran cazip görünebilir. Fakat marj gerçeği örter. Temizlemeden yapılan hamleler savrulur. Disiplin burada nefes olur.

Poisson mantığı ve toplam goller

Basit bir başlangıç için Poisson yeterlidir. Mantık şudur: Goller nadir ve bağımsız olaylardır. Ev ve deplasman için ayrı λ değerleri üretilir. Toplam gol dağılımı bu λ’ların birleşimiyle çıkar. Skor olasılıkları matrise dökülür. Toplam üçten büyükse “üst”, küçükse “alt” alanında toplanır. İlk fotoğraf böyle doğar. Ben bu fotoğrafı kaba bir çıpa sayarım.

Yine de tek başına Poisson ideal değildir. Çünkü oyun durumu bağımsızlık varsayımını bozar. Erken gol, ikinci golün olasılığını artırır. Kırmızı kart, dağılımı tamamen değiştirir. Bu yüzden λ’yı sabit tutmak yanıltır. Ben canlı bağlamı küçük cezalarla içeri alırım. Erken gol için temkin, kart için sert düzeltme yazarım. Böylece model gerçek hayata yaklaşır.

xG ve tempo ile ilk tahmin

xG, şutların kalitesini sayıya döker. Son beş maçtaki xG for ve xG against, iyi bir ön sinyal verir. Ancak tek kaynak asla yetmez. Modeller farklı kalibre edilir. Bazısı şut açısını iyi okur. Bazısı kafa vuruşlarını zayıf okur. Ben iki kaynağı birlikte izlerim. Büyük fark varsa video ile doğrularım. Sonra bu kaliteyi tempoyla çarparım. Pas hızı, üçüncü bölge girişleri ve ceza alanı dokunuşları buraya ışık tutar.

Kalite ile tempo aynı yöne bakıyorsa şüphe azalır. O zaman toplamın beklenen değeri yükselir. Tersi durumda ise fren gerekir. Yüksek tempo ama kötü kalite, “kaçan değer” üretir. İstatistik parlak görünür; skor gelmez. Bu tuzağı yıllarca gördüm. Bu yüzden kalite sinyalini bir adım öne alırım. Tempo ancak onu takip ederse gaza basarım.

Hattın hareketi: kadro, hava ve hakem

Kadro haberi hattı saniyede değiştirir. Gol katkısı yüksek bir forvet eksikse toplam düşer. Yaratıcı orta saha dönüyorsa çizgi yükselir. Ben kadro için eşik matrisi kullanırım. İki kilit eksikse -0.15 gol düzeltmesi yazarım. Üçüncü eksikte etki büyür. Ayrıca rotasyon derinliği ligi ligine değişir. Bu farkı sezgisel değil, notla yönetirim.

Hava ve zemin de etkileyicidir. Yağmur ağırsa tempo düşer. Sert rüzgâr şut kalitesini bozar. Hakem profili ise faul temposunu değiştirir. Akıcı hakem maçın ritmini artırır. Kart çizgisi yüksekse erken kart dağılımını tetikler. Bu da temkin gerektirir. Özellikle ilk yarı toplamlarında bu etki büyür. Ben bu dosyayı maçtan iki saat önce güncellerim. Böylece açılış hatasına yakalanmam.

Canlı O/U: saat, skor ve risk primi

Canlıda saat düşmandır ve dosttur. Zaman azaldıkça bir golün etkisi büyür. 70. dakikada tek gol, hattı iki basamak itebilir. Bu yüzden gecikmeyi ölçmek gerekir. Onay yavaşsa fiyat çoktan kaçmış olur. Ben canlı pencerede sabit gecikme eşiği kullanırım. Eşik aşılırsa pas derim.

Skor durumu da şartları değiştirir. Favori öndeyse ritim düşebilir. Kaybeden takım risk alırsa ritim yükselebilir. Bu ikili dengeyi okumak kolay değildir. Bu nedenle ben mikro metrikler kullanırım. Şut hızı, ceza alanı içi dokunuş, tehlikeli pas sayısı. Bu üç kalem aynı anda artıyorsa üst taraf kuvvetlenir. Aksi durumda, cazip oranlara rağmen frene basarım.

Değer bulma yöntemi 1: implied temizliği ve fark eşiği

Önce oranları olasılığa çeviririm. Sonra toplamı normalize eder ve marjı temizlerim. Kendi modelimden gelen “üst” olasılığını bu değerle kıyaslarım. Fark %3 altındaysa hamle yapmam. %3–%6 arası küçük birim denerim. %6 üstünde birimi hafif büyütürüm. Yine de tavan sabittir. Çünkü her model hata barındırır.

Bu eşik kuralı beni yıllarca korudu. Duygu bir anda coşar. Oran parlak görünür. Fakat fark küçükse sürtünme sizi yer. O günkü şansınız bile gerçeği örter. Böyle günlerin notasını okuyup kapatırım. Ertesi gün tabloya daha sakin bakarım. Disiplin güven kazandırır.

Değer bulma yöntemi 2: xG–Book farkı ve bitiricilik düzeltmesi

Kitabın beklediği toplam ile sizin xG tabanlı toplamınız arasında fark oluşur. Fark kalıcıysa bilgi üstünlüğü yoktur. Geçici ise fırsat doğar. Ben bu farkı ikiye bölerim. Bir, sürdürülebilir kalite farkı. İki, kısa dönem bitiricilik şansları. Takım üç haftadır xG’sini aşıyorsa dikkat ederim. Bitiricilik şansı yöneyebilir. Regrasyon çoğu zaman kapıyı kapatır.

Tersi de olur. Takım xG üretir ama skor bulamaz. Şutlar direğe takılır. Kaleci günündedir. Bu senaryoda alt çizgileri şişer. Piyasa moral bozukluğu yazar. Ben burada küçük bir üst denerim. Yine de tek veriyle karar vermem. En az iki kaynak xG ve video teyidi ararım. Böylece romantik değil, rasyonel bir adım atarım.

Değer bulma yöntemi 3: araç göstergeleri ve mikro ritim

Korner sayısı, tehlikeli pas ve ceza alanı içi dokunuş, mikro ritmi gösterir. Bu göstergeler aynı yönde yükseliyorsa toplam çizgisi kırılganlaşır. Özellikle 55–75 arası pencere güçlüdür. Yorulan savunmalar ve taze hücum oyuncuları oyuna girer. Ben bu dilimde canlı üst için radar açarım.

Yine de korner tek başına kandırıcı olabilir. Takım karambolde köşe bulur. Fakat kalite düşüktür. Bu yüzden korneri şut kalitesiyle eşlerim. Eğer ikisi birlikte artıyorsa sinyal belirgindir. Aksi durumda geri çekilirim. Ayrıca hakem çizgisini unutmam. Faul çoksa oyun sık kesilir. Toplam düşer ve sabır gerekir.

Asya çeyrek hatları: 2.25 ve 2.75 neden kritik?

Asya O/U, çeyrek çizgilerle riski böler. 2.25 aslında 2.0 ve 2.5’in yarı yarıyasıdır. Üç golde yarım kazanma gelir. İki golde yarım kayıp olur. Bu mekanik, dalgayı yumuşatır. 2.75 de benzer şekilde çalışır. Dört golde tam kazanırsınız. Üç golde yarım kazanırsınız. Bu çizgiler tilt’i düşürür. Ben sınırda kaldığım maçlarda çeyrek hattı tercih ederim.

Çeyrek hatlar ayrıca limit tarafında nefes sağlar. Çünkü settlement parçalıdır. Kasa grafiği daha pürüzsüz akar. Uzun vadede bu pürüzsüzlük değerlidir. Zihin sakin kalır ve hata azalır. Bu nedenle strateji çerçeveme çeyrek hatları erken eklerim. Avrupa hattını ise daha keskin senaryolara saklarım.

Zamanlama, limit ve line shopping

Zamanlama değeri büyütür veya yok eder. Açılışta bilgi avantajınız varsa erken girersiniz. Yoksa bekler ve piyasanın çalışmasına izin verirsiniz. Kapanışta hat genelde daha isabetlidir. Fakat fırsat azdır. Ben bilgiye göre esnek kalırım. Haber üstünlüğüm yoksa açılışa saldırmam. Kapanışa yakın küçük farkları toplarım.

Line shopping ise net bir gerekliliktir. Aynı olasılık için farklı fiyat bulursunuz. 1–2 tik fark, yıl sonunda büyük etki yapar. Bu yüzden çok kaynak kullanırım. Fiyat farklıysa kaydı düşerim. Farkın kronik olduğu liglerde ağırlığı artırırım. Böylece sistemli şekilde küçük avantajları biriktiririm.

Bankroll ve risk: fraksiyonel Kelly ve tavan

Değer olsa bile birim kontrol altında kalmalıdır. Ben fraksiyonel Kelly kullanırım. Çeyrek Kelly çoğu profil için yeterlidir. Çünkü hata payı her zaman vardır. Olasılık kalibrasyonu kusursuz değildir. Bu yüzden tavan sabit durur. Günlük düşüş limiti de yazılıdır. Eşik aşıldığında seans biter.

Ayrıca iade ve yarım sonuçları hesaba katarım. Çeyrek hatlar bu yüzden daha öngörülebilirdir. Kasa dalgası küçülür ve stres azalır. Stres düşünce karar kalitesi artar. Bu döngü uzun vadede kazandırır. Benim defter, bu disiplinle daha sakin akmaya başladı. Notlarım da bunu doğruluyor.

Saha notlarım: iki örnek, iki ders

Geçen sezon düşük tempolu bir derbide alt taraf cazip görünmüştü. Hava rüzgârlıydı ve hakem oyunu sık kesti. Ancak iki takımın duran top kalitesi yüksekti. Ben burada fren yaptım. Çünkü kalite sinyali temponun önüne geçti. Maç iki duran topla açıldı ve üst geldi. Bu dosya bana “tempo tek başına yetmez” dersini verdi.

Başka bir gün xG’si yüksek ama bitiriciliği düşen bir ekip izledim. Piyasa üç haftalık skor kısır diye altı şişirdi. Ben iki kaynak xG’yi karşılaştırdım. Kalite sinyali netti. Çeyrek üstte küçük birim denedim. Maç 2–1 bitti ve yarım kazanç geldi. Bu dosya ise sabrın değerini gösterdi. Küçük ama temiz fark, grafiği yukarı çevirdi.

Sık hatalar ve hızlı düzeltmeler

En yaygın hata, marjı temizlemeden karar vermektir. Çözüm, implied normalizasyonunu rutine bağlamaktır. Bir diğer hata, tek xG kaynağına güvenmektir. Çözüm, en az iki kaynağı çaprazlamaktır. Üçüncü hata, çeyrek hatları “yarım gol” gibi okumaktır. Çözüm, settlement mantığını ezbere bilmektir.

Dördüncü hata, canlıda gecikmeyi yok saymaktır. Çözüm, sabit bir onay eşiği koymaktır. Beşinci hata, kadro haberlerini geç almaktır. Çözüm, güvenilir bildirim zinciri kurmaktır. Küçük önlemler büyük zararı keser. Uzun vadede moral de yüksek kalır. Strateji böyle yaşar.

Uygulama akışı: benim iki dakikalık checklist

Önce xG ve tempo ortalamasını güncellerim. Sonra kadro, hava ve hakemi işlerim. Poisson tabanıyla ilk toplamı çıkarırım. Piyasa hattı ve fiyatı olasılığa çeviririm. Marjı temizler ve fark eşiğini test ederim. Fark küçükse pas geçerim. Fark belirginse çizgi seçerim. Sınırda isem 2.25 veya 2.75’e dönerim.

Canlıya geçersem mikro metrikleri açarım. Şut kalitesi, tehlikeli pas ve ceza alanı dokunuşu. Üçü aynı yöndeyse hızlı ancak kontrollü davranırım. Onay gecikmesi artarsa frene basarım. Kapanışta iki satır not yazarım. “Neden girdim, ne oldu.” Bu notlar bir sonraki kararı hızlandırır.

Sonuç: toplamlar basit görünür, değer ayrıntıda saklıdır

Over/Under pazarı, veriyi temiz okumayı ödüllendirir. Model, bağlam ve marj aynı masada buluşmalıdır. Hattı yalnızca oran gibi görmek yanlıştır. Asıl mesele dağılımı anlamaktır. Ben yıllardır aynı çizgiyi korurum. Önce toplamın nedenini bulurum. Sonra fiyatla konuşurum. Ardından disiplinle hareket ederim.

Siz de bugün küçük başlayın. Bir maçı seçin ve çıpanızı kurun. xG’yi iki kaynaktan okuyun. Tempoyu ve kadroyu ekleyin. Piyasa hattını olasılığa çevirin. Marjı temizleyin ve farkı ölçün. Eğer fark netse küçük birim deneyin. Değilse bekleyin. Yarın yeni bir maç var. Disiplin, şansı daha adil bir zemine taşır. O/U da o zeminde gerçek değerini gösterir.